فرزندان ماندلا و میراث آرمان فلسطین
تاریخ انتشار: ۳۰ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۵۴۸۰۹
«ما می‌دانیم که آزادی ما بدون آزادی فلسطینی‌ها همچنان ناقص است.» این آموزه‌ای است که از نلسون ماندلا نخستین رئیس جمهور سیاه پوست آمریکای جنوبی و رهبر ضد آپارتاید این کشور باقی مانده است و سبب شده تا رژیم صهیونیستی برای اولین بار به پای میز محاکمه یک مجمع بین المللی کشیده شود.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، آفریقای جنوبی، کشوری که در تاریخ پرفراز و نشیب خود چیره شدن بر آپارتاید را تجربه کرده، به‌دلیل رویکرد آزادی‌خواهانه و حق‌طلبانه‌اش برای فلسطین، این روزها به قهرمان وجدان‌های بیدار و آزاده جهان تبدیل شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آفریقای جنوبی که دولت پس از آپارتاید آن همواره از آرمان فلسطین حمایت کرده، رژیم صهیونیستی را به اقداماتی در غزه متهم کرده که با هدف نسل‌کشی انجام گرفته است. در بیانیه دولت پرتوریا آمده است: رژیم صهیونیستی غیرنظامیان فلسطینی را کشته، صدمات جدی جسمی و روحی به آنها وارد کرده و برای ساکنان غزه «شرایط زندگی‌ای ایجاد کرده که به ویرانی فیزیکی آنها منجر می‌شود».
براساس گزارش نیویورک‌تایمز، پرونده ضدصهیونیستی آفریقای جنوبی، در واقع مطرح کردن محکومیت عمومی درباره اقدامات جنگی رژیم صهیونیستی در میان بسیاری از کشورهای در حال توسعه جهان و ارجاع آن به یک دیوان مردمی است. همچنین این کار آفریقای جنوبی باعث شد گروهی از فلسطینی‌ها پای مجسمه نلسون ماندلا در میدانی به همین نام در رام‌الله گرد هم آمدند و از آفریقای جنوبی به خاطر حمایت از خود و نیز کشاندن اسرائیل به دیوان بین‌المللی دادگستری به اتهام نسل‌کشی، قدردانی کردند.
اتهام «نسل‌کشی» به اسرائیل که تاکنون در سطح رسانه‌ها، سازمان‌های حقوق‌بشری و نهادهای مدنی مطرح می‌شد، این بار در یک سند حقوقی معتبر در عالی‌ترین مرجع قضائی بین‌المللی به شکل رسمی ثبت شده است. طبیعتاً، پاسخ اسرائیل به این اتهام نمی‌تواند مانند گذشته صرفاً به واسطه دستگاه تبلیغاتی - رسانه‌ای آن انجام پذیرد. پرونده نسل‌کشی اسرائیل در دیوان بین‌المللی - بویژه بعد از صدور احتمالی دستور موقت- هزینه حمایت از اسرائیل را برای دولت‌های غربی به طرز بی‌سابقه‌ای بالا خواهد برد.
از این پس، حمایت‌های سیاسی و حقوقی از اسرائیل - مانند اعمال وتو علیه قطعنامه‌های شورای امنیت به نفع اسرائیل - می‌تواند به مثابه همدستی و مشارکت در ارتکاب نسل‌کشی و نقض کنوانسیون نسل‌کشی تلقی شود. پرونده نسل‌کشی اسرائیل در دیوان مستعد است افکار عمومی جهان را نسبت به «برنامه و زرادخانه هسته‌ای اسرائیل» حساس کند. طبیعتاً، رژیمی که در عالی‌ترین مرجع قضائی جهان متهم به نسل‌کشی شده نمی‌تواند برنامه هسته‌ای خود را پنهان نگه داشته و قابلیت خود در استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی را - با آن میزان از مصونیت که تاکنون از آن برخوردار بود - حفظ کند.
همچنین دیوان بین‌المللی لاهه این قدرت را دارد که با صدور حکم نهایی و مجرم شناختن رژیم صهیونیستی، اسرائیل را به پرداخت غرامت به قربانیان، عقب نشینی از سرزمین‌های اشغال شده و موارد این چنینی ملزم کند اما نکته حائز اهمیت درباره این شکایت، استفاده از یک ظرفیت حقوقی بین‌المللی برای محکومیت بیشتر و انزوای بیشتر رژیم کودک کش اسرائیل در نظام بین‌الملل است، محکومیتی که اگرچه به هیچ عنوان جبران خون بی گناهان ریخته شده در گذشت بیش از ۱۰۰ روز از جنگ غزه نیست، اما ابزاری است که می‌تواند از ریخته شدن خون‌های بیشتر جلوگیری کند.
در همین راستا برای بررسی ابعاد و فرایند شکایت آفریقای جنوبی در دادگاه لاهه، با نیلوفر مقدمی، معاونت زنان و خانواده اندیشکده حقوق بشر و شهروندی دانشگاه امام صادق به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
ایمنا: فرایند رسیدگی به جنایات رژیم صهیونیستی در دادگاه لاهه به چه نحوی است؟
مقدمی: گمانه زنی‌هایی در خصوص فرایندی که در دیوان بین‌المللی دادگستری(ICJ) برای رسیدگی به جنایات اسرائیل در غزه آغاز شده، مطرح می‌شود؛ از جمله اینکه دیوان از نظر رسیدگی به جنایات رژیم صهیونیستی سابقه‌ای در سال ۲۰۰۴ دارد که به نظریه مشورتی مربوط به پرونده دیوار حائل برمی‌گردد. در سال ۲۰۰۳ مجمع جهانی سازمان ملل متحد طرح سوالی در خصوص اقدامات اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی به دیوان ارائه می‌کند، به ویژه ساخت دیوار حائل که در آن دوران اسرائیل ساخت دیوار را مستند به حق دفاع مشروع خود در برابر اقدامات مسلحانه علیه گروه‌های مقاومت فلسطینی می‌دانست. دیوان بین‌المللی دادگستری به این پرنده رسیدگی کرد و در نهایت اعلام کرد که اسرائیل به دلیل اینکه خارج از قلمرو سرزمینی مورد هدف قرار نگرفته نه تنها حق دفاع مشروع ندارد بلکه به استناد ماده ۵۱ منشور ملل متحد در باب دفاع مشروع غیرقابل پذیرش است و ساخت دیوار هم باید متوقف و همین میزان ساخته شده باید تخریب شود.
دیوان بین‌المللی دادگستری اسرائیل را به بسیاری از مصادیق نقض حقوق بشر دوستانه هم در همان نظریه مشورتی ارجاع داد. به عنوان مثال دیوان بحث زمین‌های کشاورزی برای ساخت و ساز و شهرک سازی‌های بدون مجوز قانونی و برخلاف تعهدات بین‌المللی رژیم اشغالگر را متذکر شد و از همه کشورهای عضو سازمان ملل خواست وضعیت‌های حقوقی ناشی از اقدامات اسرائیل را به رسمیت نشناسند. نظریه مشورتی دیوان پایه جدیدی از نظریه پردازی و مواجهه با اقدامات رژیم اشغالگر را در نظام ملل متحد ایجاد کرد. بعد از رأی مشورتی دیوان قطع نامه‌های مختلفی درون مجمع عمومی می‌بینید که در آن اسرائیل محکوم می‌شود و حتی در ساز و کار شورای حقوق بشر گزارشگر ویژه برای فلسطین دیده شد تا اقدامات اسرائیل در گزارشات حقوق بشری ذکر شده مورد توجه قرار گیرد. بنابراین به نظر می‌رسد در مجموع ظرفیت‌های حقوقی بین‌المللی از جمله ارجاع امر به دیوان بین‌المللی کیفری که پنج کشور در نزد دادستان دیوان طرح شکایت کرده‌اند طی دو ماه اخیر و اتفاقی که در شورای حقوق بشر افتاد با توجه به اعمال قدرت وتو که ایالات متحده آمریکا دارد، برای جلوگیری از تهدیدات اسرائیل نشان می‌دهد حداقل در ساز و کارهای موجود دیوان امیدوارکننده‌ترین و سهل‌الوصول‌ترین ساز و کار الزام‌آور، ساز و کار قضائی است که می‌توان به کمک آن جلوی جنایات بیش از حد اسرائیل را گرفت.
ایمنا: نقش آفریقای جنوبی در رسیدگی به این دعوای حقوق بشری چه بود؟ و چرا جمهوری اسلامی ایران که مهمترین حامی فلسطین است به دیوان لاهه شکایت نکرد؟
مقدمی: آفریقای جنوبی در کنار دعاوی حقوقی مبتنی بر نقض کنوانسیون نسل کشی ۱۹۴۸ در جلسات استماعی که در دیوان برگزار می‌شود درخواست داد تا دیوان برای متوقف کردن جنایاتی که اسرائیل در غزه مرتکب می‌شود، دستور موقت دهد و عملیات نظامی را متوقف کند.
جای امید است که آفریقای جنوبی برای این قضیه پیش قدم شد، زیرا از ۷ اکتبر به بعد تمامی ظرفیت‌های حقوقی در کشور ما مورد بررسی قرار گرفت و یکی از ظرفیت‌هایی که اساتید حقوقی بر آن تاکید داشتند این بود که یکی از کشورهای عضو کنوانسیون منع نسل کشی بتواند بر اساس منافع ملی خود و در نظر گرفتن اقتضائات بتواند در دیوان طرح دعوا داشته باشد.
دولت ایران حتماً از نظر فنی و حقوقی کمک‌هایی را به قُضات آفریقای جنوبی خواهد داد. اما اینکه چرا خود ایران در این قضیه پیش قدم نمی‌شود به این دلیل است که ما اسرائیل را به عنوان دولت به رسمیت نمی‌شناسیم و نمی‌توانستیم علیه او طرح دعوا داشته باشیم. به همین منظور ایران در هیچکدام از دعاوی حقوقی طرف اسرائیل نمی‌شود چون این اقدام می‌تواند به نوعی به عنوان شناسایی دفاکتو تلقی شود اما همیشه این امکان حقوقی را داریم که با کشورهایی که علیه اسرائیل اقدام می‌کنند، همکاری کنیم.
ایمنا: بعد از برگزاری دو جلسه از دادگاه، ادامه فرایند رسیدگی به این پرونده به چه صورت خواهد بود؟
مقدمی: وقتی در دیوان بین‌المللی دادگستری طرح شکایتی می‌شود، در ابتدا دیوان ادعاهای طرفین و پاسخ‌های طرف متهم را می‌شود و بعد وارد فرآیند رسیدگی به صلاحیت خود خواهد شد. مطابق با ماده ۹ کنوانسیون نسل کشی گفته شده که اگر کشورهایی عضو این کنوانسیون دعوایی داشته باشند و اختلافی در اجرای آن وجود داشته باشد، مرجع و رکن رسیدگی به آن دیوان بین‌المللی دادگستری است. پس از آن دیوان به سرعت بحث صلاحیت خود را مورد تأیید قرار خواهد داد. توجه به این نکته لازم است که کشورهای عضو کنوانسیون حق شرطی اعلام کرده‌اند یا خیر که خوشبختانه اسرائیل حق شرطی اعمال نکرده و اساساً مانعی برای رسیدگی به موضوع وجود ندارد. بعد از مرحله حدود صلاحیت‌ها، دادگاه وارد مرحله رسیدگی به ماهوی می‌شود و دیگر طرفین باید مستندات و ادله خود را ارائه دهند به ویژه آفریقای جنوبی و مصر و … که در لایحه بدوی ورود پیدا کردند و دادگاه مطابق با مفادی که در کنوانسیون وجود دارد به این مستندات رسیدگی می‌کند.
دیوان باید بتواند مصادیق وقوع جنایات را با مقادیری که در متن کنوانسیون وجود دارد مثل وارد کردن خسارت جسمی و روانی به یک قوم انطباق دهد. دیوان باید این عناصر مادی و معنوی که در جرم نسل کشی تبیین شده را با مصادیق و مستنداتی که ارائه می‌شود تطبیق دهد. بعد از آن وارد مرحله اعلام رأی می‌شود که این فرآیند یعنی فرآیند تطبیق ادعا و وقایع میدانی پدیده زمان‌بری است و ممکن است یک سالی طول بکشد ولی احتمال آن وجود دارد که به دلیل حساسیت موضوع دادگاه به این پرونده زودتر از موعد مقرر رسیدگی کند.
ایمنا: رأی و تصمیم نهایی دیوان چه میزان می‌تواند برای رژیم صهیونیستی بازدارنده بوده و موجب توقف جنایات این رژیم در نوار غزه شود؟ و آیا آمریکا می‌توانند با استفاده از حق وتوی خود فرآیند رسیدگی به شکایت علیه رژیم صهیونیستی را مختل کرده یا به حکم صادر شده عمل نکنند؟
مقدمی: آرای نهایی دیوان ماهیت الزام‌آور دارد. طبق ماده ۳۸ منشور ملل متحد، دیوان بین‌المللی دادگستری رکن قضائی سازمان ملل متحد است و در پرونده‌هایی که ورود می‌کند هر حکمی صادر کند لازم‌الاجرا است و مکانیزم اجرایی آن در چارچوب مسئولیت بین‌المللی برای دولت متخلف و سایر دولت‌ها مورد پذیرش خواهد بود.
به هر حال هر تصمیمی که دیوان در این قضیه بگیرد، چه آنکه اسرائیل را محکوم کند به متوقف کردن جنایات و پرداختن خسارت به مردم غزه و برگرداندن وضعیت به حالت سابق یا اینکه حتی اسرائیل را تبرئه کند برای همه کشورهای عضو سازمان ملل لازم‌الاجراست و نباید در این خصوص تخلفی صورت بگیرد.
اگر اسرائیل تمکین نکرده و به حکم نهایی تن ندهد ساز و کار شورای امنیت سازمان ملل باید فعال شود و آن موقع آمریکا و کشورهای هم پیمان او نمی‌توانند مانع اجرایی سازی حکم دیوان شوند چرا که اگر بخواهند تخلف کرده و مکرراً از حق وتوی خود استفاده کنند یک ساز و کاری در ذیل مجمع عمومی سازمان وجود دارد با نام اتحاد برای صلح که در قطعنامه ۷۷ مجمع است؛ بنا بر این قطع نامه اگر شورای امنیت مانع تحقق صلح و امنیت در منطقه‌ای شود مجمع عمومی با کمک کشورهای دیگر با اکثریت آرا حتی می‌تواند به آن منطقه ورود نظامی کرده و جنگ را متوقف کند.
ایمنا: مکانیزم دستور موقت دادگاه لاهه چیست و آیا در کوتاه مدت می‌تواند مانع جنایت‌های رژیم صهیونیستی شود؟
مقدمی: دستور موقت به این بر می‌گردد که دولت متخلف بخواهد تا مقطعی، از آن اقدام ناقض حقوق بین‌الملل خود دست بردارد، ظاهراً نماینده اسرائیل با طرح این ادله که جنگ در میدان با حمله حماس آغاز شده و ما فقط از خود دفاع کرده‌ایم و راهی جز این نداریم که به جمعیت غیرنظامی حمله کنیم، همچنان بر حق دفاع مشروع خود تاکید می‌کند. با این وجود اگر دیوان دستور موقت را صادر کند برای همه کشورها لازم‌الاجرا است و اسرائیل باید حملات خود را متوقف کند.
امیدواریم شجاعت آفریقای جنوبی برای طرح موضوع در سایر کشورها و دولت‌ها نیز به وجود بیاید تا زودتر این قائله پایان پذیرفته و رژیم صهیونیستی محاکمه شود.
کد خبر 720374منبع: ایمنا
کلیدواژه: دادگاه لاهه دیوان بین المللی دادگستری دیوان لاهه شکایت آفریقای جنوبی علیه اسرائیل رژیم اسرائیل نسل کشی مسلمانان در فلسطین نسل کشی رژیم آپارتاید اسرائیل نلسون ماندلا شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق دیوان بین المللی دادگستری رژیم صهیونیستی آفریقای جنوبی کشورهای عضو دفاع مشروع دستور موقت سازمان ملل ساز و کار ملل متحد حقوق بشر نسل کشی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۵۴۸۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دیوان لاهه خواهان توقف تلاش‌ها برای تضعیف این نهاد شد
همزمان با تماس سنای آمریکا با دیوان بین‌المللی کیفری برای جلوگیری از اقدام احتمالی علیه سران تل‌آویو، این نهاد به افرادی که تهدید به انتقام کردند، هشدار داد.
به گزارش ایسنا، دفتر «کریم خان» دادستان کل دیوان بین‌المللی کیفری امروز جمعه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت در تلاش است «هر بار که گفت‌وگو با اختیاراتش سازگار است، با همه ذینفعان تعامل سازنده داشته باشد».
به نوشته روزنامه رای‌الیوم، کریم خان افزود: با این وجود، این استقلال و بی‌طرفی وقتی تضعیف می‌شود که در صورت اتخاذ «تصمیمی» در خصوص تحقیقاتی که در حیطه اختیارات دیوان است، برخی نسبت به انجام اقدامات تلافی جویانه علیه دیوان یا کارکنان آن تهدید کنند.
او هشدار داد «چنین تهدیداتی، حتی در صورت عدم اجرا، می‌تواند حمله به اجرای عدالت باشد» که به دادگاه کیفری بین‌المللی سپرده شده است.
دادستان کل دیوان بین‌المللی کیفری گفت این نهاد خواستار پایان دادن «فوری» به «تلاش‌ها برای مانع‌تراشی، ایجاد اارعاب یا تأثیر غیرقانونی بر مقامات این دادگاه» است.
دفتر خان نخواست فاش کند که چه کسی این تهدیدها را انجام داده است و اینکه آیا آنها با رژیم صهیونیستی و جنگ غزه مرتبط هستند یا خیر.
مقامات صهیونیستی به روزنامه «نیویورک تایمز» گفتند پیش‌بینی می‌کنند دادگاه کیفری بین‌المللی حکم بازداشت تعدادی از مقامات سیاسی و امنیتی رژیم صهیونیستی و احتمالاً «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر این رژیم را به اتهام عملیات نظامی ویران‌کننده رژیم صهیونیستی در نوار غزه صادر کند.
در همین راستا، «اسحاق هرتزوگ»، رئیس رژیم صهیونیستی روز چهارشنبه مدعی شد احتمال طرح اتهام از سوی دیوان کیفری بین‌المللی علیه رهبران رژیم صهیونیستی در رابطه با جنگ غزه، «خطری برای دموکراسی‌ها» است و از متحدانش خواست تا با آن مخالفت کنند.
نتانیاهو هم به نوبه خود گفت که هدف از صدور حکم بازداشت رهبران صهیونیستی در صورت صدور، «تهدید رهبران و سربازان اسرائیل و به ویژه فلج کردن توانایی اسرائیل برای دفاع از خود خواهد بود».
انتهای پیام
امام جمعه بلوک براثر سانحه تصادف درگذشت